Hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ về chế độ dinh dưỡng và hoạt động thể chất để phòng bệnh Ung thư
Bệnh nhân ung thư về mặt thể chất do cả diễn biến của bệnh lí ung thư và do tác dụng phụ của các phương pháp điều trị, tâm lí luôn phiền muộn, có chất lượng cuộc sống thấp. Và điều này còn ảnh hưởng cả đến các thành viên khác trong gia đình, người chăm sóc và người thân của bệnh nhân ung thư.
Ở Hoa Kỳ, có ít nhất 18% các trường hợp ung thư, và khoảng 16% các trường hợp chết về ung thư liên quan đến việc thừa cân nặng, lười vận động thể chất, uống nhiều bia rượu, và/hoặc suy dinh dưỡng. Nhiều trường hợp ung thư này có thể được phòng tránh một cách có hiệu quả bằng cách tuân thủ các khuyến cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa kỳ về chế độ dinh dưỡng và hoạt động thể lực. Trong một loạt thông tin hữu ích DrChu sẽ dịch, biên soạn lại phù hợp với điều kiện ở Việt Nam với mục đích cung cấp các thông tin hữu ích để các bệnh nhân Viêm gan mạn, HIV…những người bị nguy cơ cao bị các bệnh lí ung thư tham khảo.
Các khuyến cáo cho cá nhân bạn lựa chọn:
Khuyến cáo đầu tiên là: Đạt được và duy trì cân nặng trong giới hạn bình thường trong suốt cuộc đời, tránh tăng cân hoặc quá gầy.
Để biết cân nặng của bạn có trong giới hạn bình thường không, việc áp dụng chỉ số BMI được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Công thức tính BMI như sau: (chỉ số này không áp dụng cho phụ nữ có thai, vận động viên, trẻ dưới 18 tuổi)
BMI = Cân nặng (Kg)/ [(Chiều cao (cm)2]
Dựa vào thang phân loại của IDI & WPRO dành cho người châu Á thì BMI lý tưởng của người Việt Nam là từ 18,5 đến 22,9. Ngoài ra bạn có thể tính nhẩm nhanh cân nặng lý tưởng của mình dựa vào chiều cao theo cách sau:
· Cân nặng lý tưởng = Số lẻ của chiều cao (tính bằng cm) x 9 rồi chia 10
· Mức cân tối đa = Bằng số lẻ của chiều cao (tính bằng cm)
· Mức cân tối thiểu = Số lẻ của chiều cao (tính bằng cm) x 8 rồi chia 10
Như vậy, nếu bạn cao 1,65m, tức 165 cm thì :
· Cân cân nặng lý tưởng của bạn là: 65 x 9: 10 = 58,5 kg
· Cân nặng tối đa là: 65kg
· Cân nặng tối thiểu là: 65 x 8 :10 = 52kg
Do đó, chỉ cần dựa vào số lẻ chiều cao, bạn có thể nhận định ngay mức cân nặng tối đa cho phép. Nếu bạn vượt qua mức cân nặng tối đa tức là bạn đã bị thừa cân.
Như vậy, điều trước tiên cần đạt được là đưa cân nặng về mức bình thường so với chiều cao của ban; để giảm cân đúng cách phù hợp với các bệnh lí của mình, chúng ta sẽ bàn trong các bài sau hoặc tư vấn trực tiếp.
Mối liên quan giữa trọng lượng cơ thể và nguy cơ ung thư:
· Béo phì hoặc thừa cân có mối liên hệ rõ ràng với một số bệnh ung thư sau bao gồm:
- Ung thư vú (ở nhóm phụ nữ mãn kinh)
- Ung thư đại trực và ung thư trực tràng
- Ung thư nội mạc tử cung
- Ung thư thực quản
- Ung thư thận
- Ung thư gan
- Ung thư buồng trứng
- Ung thư tụy
- Ung thư dạ dày
- Ung thư tuyến giáp
- Đa u tủy xương
- Ung thư màng não tủy
· Béo phì cũng có thể liên quan đến một số các bệnh ung thư khác: Ung thư vú ở nam giới, ung thư tiền liệt tuyến, U lympho không Hodgkin, ung thư hầu họng
Béo phì hoặc thừa cân mặc dù có sự tham gia của các yếu tố gen di truyền, hay sự thay đổi chuyển hóa theo tuổi nhưng nguyên nhân chủ yếu vẫn là tổng năng lượng nạp vào cơ thể qua thức ăn và đồ uống nhiều so với mức năng lượng mà cơ thể tiêu thụ, do đó phần năng lượng thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ tích tụ trong cơ thể.
- Các yếu tố ăn uống thường gây ra tình trạng béo phì bao gồm ăn và uống đồ ngọt, các đồ ăn nhanh, hoặc chế độ ăn phương Đông điển hình (chế độ ăn chế biến nấu thêm nhiều đường, chế độ ăn nhiều thịt và mỡ), trong khi đó chế độ ăn giàu chất xơ hoặc chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải (chế độ ăn cơ bản xây dựng trên các loại rau, hoa quả, hạt lạc, đậu và lúa mạch, tiếp đó với mức độ trung bình là thịt gia cầm, các sản phẩm bơ sữa, trứng, và hải sản; hiếm khi ăn các loại thịt đỏ.
- Các hoạt động thể chất bao gồm cả việc đi bộ làm giảm nguy cơ béo phì, trong khi đó các các hành vi lười vận động thể chất như nằm nhiều và ngồi nhiều, ngồi xem ti vi, máy tính nhiều có nguy cơ cao bị béo phì
Một số nghiên cứu đã cho thấy mối liên hệ giữa giảm cân với nguy cơ thấp hơn bị một số loại ung thư, tuy nhiên vẫn cần phải nghiên cứu sâu hơn nữa về mối liên hệ này. Kết quả nghiên cứu cho thấy khoảng 11% ung thư ở nữ giới và 5% ung thư ở nam giới ở Hoa Kỳ được cho là có liên quan đến việc thừa cân.
Mối liên quan giữa việc thừa cân với các loại ung thư cũng khác nhau. Ví dụ như thừa cân được cho là liên quan đến hơn một nửa số bệnh nhân ung thư nội mạc tử cung, trong khi đó tỷ lệ liên quan đến các loại ung thư khác nhỏ hơn.
Việc liên quan giữa thừa cân là một yếu tố nguy cơ chính của nhiều loại ung thư. Tuy nhiện, những ảnh hưởng của tình trạng béo phì lên ảnh hưởng phát sinh bệnh ung thư nói chung trong đó bao gồm cả ảnh hưởng lâu dài lên các trường hợp béo phì từ bé còn chưa được hiểu biết đầy đủ.